Het TRUIERLANDS


ieder vogeltje zingt zoals
het gebekt is

in het TRUIERLAND is dat in het TRUIERLANDS
VELDEKE TRUIERLAND wordt met veel plezier vertegenwoordigd door 't NEIGEMÈNNEKE in de vzw VELDEKE BELS(J) LIMBURG (VBL).

Truierland
’t NEIGEMÈNNEKE, dialectgroep uit Sint-Truiden nam contact op met Veldeke Bels(j) Limburg (VBL) omdat het gebied waar onze moedertaal gesproken wordt, het Truierland, een witte vlek was en zelfs de enige in Limburg was binnen deze organisatie.
Het dialect voert op vele plaatsen een strijd op leven en dood, als gevolg van de aanslag op onze taal in de jaren 60 van de vorige eeuw, met het door de strot duwen van het A.B.N.
“Beschaafd” worden heette dat toen en daarmee werd het kind met het badwater weggegooid!
Als je een strijd wilt voeren zorg je er best voor dat je de krachten bundelt en kies je best goede vrienden die met dezelfde problemen geconfronteerd worden en die vooral hetzelfde doel nastreven.
En dat is zo bij Veldeke Bels(j) Limburg.
VELDEKE TRUIERLAND werd eind 2020 toegevoegd als een van de regio's onder de koepel van VELDEKE BELS(J) LIMBURG.
Het Truierlands wordt gesproken in het
gebied van de gemeenten
Herk-de-Stad, Nieuwerkerken, Rummen, Geetbets,
Halle-Booienhoven, Sint-Truiden, Gingelom, Wezeren,
Walshoutem tot Walsbets.
Het Truierlands wordt gesproken in deze gemeenten
maar is zeker niet overal identiek.
De gemeenschappelijke factor is dat ze
taalkundig dezelfde kenmerken hebben.
Het is een overgangsdialect tussen het
West-Limburgs en het Vlaams-Brabants,
waar de Gete de natuurlijke grens is.

GRENZELOOS TRUIERLAND - Frederik SWENNEN
Rijden we onze prachtige Trudostad uit dan steken we, nadat we Berg-op-Zoom en Wilderen passeren, al snel de provinciegrens over.
Zeker voor de inwoners van dorpen als Halmaal, Wilderen en Velm ligt Vlaams-Brabant op een boogscheut van hun deur.
Voor vele Truienaren is het dan ook veeleer een administratieve grens, de verwantschap is dikwijls groter dan met de buren uit “Midden-Haspengouw” (Heers, Borgloon, ...).
Dit verwantschap resulteert ook in raakpunten tussen de plaatselijke dialecten. Vandaar ook dat het Truierlands niet zomaar die bewuste provinciegrens volgt.
Zo hebben de dialecten van Geetbets, Halle-Booienhoven, Rummen, Walshoutem ... - de één natuurlijk al wat meer dan de ander - minstens evenveel raakpunten met het Truierlands als met de West-Getelandse (Brabantse) dialecten.
De grootste gelijkenis horen we natuurlijk in de voornaamwoorden: Ich, dzjee, ee, zèè ...
Ze klinken ons heel bekend in de oren. Zij komen net als wij “taas”, gaan “uuëtkees” halen bij de “bieënour” en de boeren verven hun “winnieng” evenzeer met “gedróõ” om daarna uit te rusten op de “zùl”.
Verschillen zijn er uiteraard ook, maar dat is natuurlijk eigen aan het lokale karakter van dialecten. Zelfs in het Velms spreekt men niet meer van “Ich weit” maar van “Ich wiet”, en dat is een op en top Truiens dorp.
Het Sintrùins is door de eeuwen heen onderhevig geweest aan verbrabantsing, uiteraard heeft zich dat over de provinciegrens nog meer gemanifesteerd op de lokale tongval.
In Halle spreekt men vb. over “snief” (sneeuw) daar waar men 2 km verder in Velm nog over het Truiense “snaa” spreekt.
Hoe verder je richting Landen trekt, hoe meer de Limburgse kenmerken afnemen.
Daar waar men in Halle nog spreekt over “ne bóek” (buik), hebben de Messentrekkers uit Attenhoven het over “ne baak”.
In Landen gaat men niet winkelen in “Lùik” zoals wij zouden zeggen, maar in “Laak”. Het gras wordt ook niet “gezèèd” over de provinciegrens, maar “gezoad”.
Toch is het vrij duidelijk dat de stam van onze dialecten dezelfde is, geworteld in onze gezamenlijke historiek. Haal dus gerust uw dialect boven als je in Attenhoven, Halle-Booienhoven of Waasmont komt, want zoals jullie allemaal weten:
Sintrùins klappe is sjik!

de dialectverenigingen
Contact
VELDEKE TRUIERLAND
p.a. Brukskensweg 27
3800 Sint-Truiden
België
+32 493 46 33 88
Hou me op de hoogte



't NEIGEMÈNNEKE
is de Sint-Truidense kring voor dialect en volkskunde, lid van de stedelijke Cultuurraad.
https://www.neigemenneke.com/
ben je actief bezig met dialect van HERK dan kan hier je naam of het logo van je vereniging komen
ben je actief bezig met dialect van GINGELOM dan kan hier je naam of het logo van je vereniging komen
MIET OOMS
is de contactpersoon voor Herk-de-Stad bij Veldeke TruierLand
HANNELORE BEREBROUX
Beheerder

ben je actief bezig met dialect van ???????. dan kan hier je naam en/of het logo van je vereniging komen

ben je actief bezig met dialect van ??????? dan kan hier je naam en/of het logo van je vereniging komen

ben je actief bezig met dialect van ??????? dan kan hier je naam en/of het logo van je vereniging komen
KLANKENKAART
uit de Sintrùinse Diksjónèèr ©
DIALECTGRENZEN
https://www.mijnwoordenboek.nl/img/dialectenkaart.jpg

Dialectkaart van zuidwest Limburg
volgens de opvattingen 20ste eeuw volgens Willem Driesen:
Roze: betonings-grenslijnen,
groen: Groot-ST,
blauw: waterlopen,
geel: Zepperen,
oranje: Groot-Gelmen/Engelmanshoven/Gelinden.








-
De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een organisatie zonder winstoogmerk.

VELDEKE BELS(J) LIMBURG, (V.B.L.)
de vereniging voor het behoud en gebruik van de Limburgse dialecten
Het Limburgs is ongelooflijk rijk aan verschillende dialecten. Vooral in Nederlands-Limburg is men zich daar al eeuwen van bewust. In 1926 werd in Maastricht een provinciale organisatie in het leven geroepen om deze rijkdom te beschermen en te promoten: Veldeke Limburg.
In België behoorden de dialectliefhebbers lange tijd tot de tegenstroom. Maar na enkele eerdere aanzetten bleek in het jaar 2000 de tijd rijp om in de voetsporen van Nederlands-Limburg te treden.
Een groep mensen begon geregeld samen te komen en in maart 2001 werd Veldeke Bels(j) Limburg boven de doopvont gehouden. De zaal in Alden Biesen zat goed gevuld voor de viering, en er werd letterlijk doopsuiker uitgedeeld.
We zijn 20 jaar verder, en VBL is uitgegroeid tot het contactpunt en de draaischijf van lokale dialectwerkingen. De nadruk wordt gelegd op het behoud en gebruik van de Limburgse streektaal in haar rijke diversiteit aan dialecten.
Er bestaat trouwens ook een wetenschappelijke organisatie voor de taalkundige studie van de Limburgse dialecten, de VLDN (Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde).
VBL is een ledenorganisatie geworden met een eigen kwartaaltijdschrift ,’t VELLEKE boordevol proza en poëzie in de diverse dialecten.
Daarnaast geven we elk jaar een scheurkalender uit met o.a. Limburgse spreekwoorden, de LIMBURG-ALMANAK.
Wie LID wordt van Veldeke, ontvangt automatisch ’t Velleke aan huis.
Dit kan door
een jaarlijks lidgeld €16,00 of voor
een steunabonnement €30.00 te storten op BE29 9734 5645 5964
Zo versterk je onze werking, en help je mee te bouwen aan onze Limburgse renaissance.
* We ondersteunen de podiumkunsten zoals muziek, theater, voordrachten, podiumpoëzie, en daarnaast de dialectliteratuur in de vorm van romans en verhalen, gedichten, woordenboeken, collecties van spreekwoorden en uitdrukkingen.
* VBL wil ook inspanningen doen om de spreektaal meer ingang te doen vinden in media zoals radio en regionale televisie.
* Twee keer per jaar organiseren we met de Universiteit Hasselt een hoorcollege in het dialect.
* We bouwen met de Bibliotheek Hasselt Limburg aan een uitgebreid archief, en leveren inspanningen om onze taal zichtbaar te maken in de directe leefomgeving via wandschilderingen, tegels of stenen tafels met gedichten, uithangborden, straatnaamborden en gemeenteborden.
Zo verhogen we de couleur locale en krijgt dit een toeristische meerwaarde.
* Ook hopen we binnen enkele jaren een “Huis van het Limburgs” te kunnen openen.
Felix Bergers, voorzitter
089/35 64 20